Dlaczego warto zastrzec numer PESEL i jak to zrobić?

Usługa „Zastrzeż PESEL” – na czym polega?

17 listopada 2023 roku została uruchomiona rządowa usługa „Zastrzeż PESEL”. Celem jej wdrożenia było stworzenie narzędzia służącego do ochrony przed wyciekami i kradzieżami danych. Skutki takich naruszeń bywają bardzo dotkliwe, ponieważ informacje identyfikujące daną osobę mogą posłużyć do wielu różnych nieuczciwych działań.

Nieuprawnione użycie cudzego PESEL-u może spowodować u jego właściciela straty finansowe (przede wszystkim związane z wyłudzeniami kredytów) oraz problemy natury prawnej. Usługa „Zastrzeż PESEL” ma pomagać w ochronie danych osobowych obywateli. Jej wszystkie funkcjonalności będą dostępne od 1 czerwca 2024 roku, ale już teraz można korzystać z częściowej ochrony.

Numer PESEL można zastrzec osobiście w urzędzie lub na rządowej stronie internetowej gov.pl/web/gov/zastrzez-swoj-numer-pesel-lub-cofnij-zastrzezenie, a także w aplikacji mObywatel. Może to zrobić każda osoba, która jest pełnoletnia i ma numer PESEL.

Dokonanie zastrzeżenia lub jego cofnięcie jest odnotowywane w rejestrze prowadzonym przez Ministerstwo Cyfryzacji.

Co daje zastrzeżenie numeru PESEL w praktyce?

Od momentu zastrzeżenia PESEL-u (stanie się to od razu po zgłoszeniu takiego żądania), nie będą możliwe:

• zawarcie umowy kredytu, pożyczki ani leasingu,
• otwarcie żadnego rachunku bankowego,
• wypłata gotówki w wysokości trzykrotności minimalnego wynagrodzenia za pracę,
• notarialne nabycie lub zbycie nieruchomości,
• uzyskanie duplikatu karty SIM.

Co w sytuacji, gdy będziesz chciał wykonać jedną z powyższych czynności? W każdej chwili masz możliwość rezygnacji z zastrzeżenia numeru PESEL lub czasowego wstrzymania blokady. To znaczy, że może on być domyślnie zablokowany, a gdy chcesz wziąć kredyt czy otworzyć rachunek, możesz go odblokować tylko w celu podjęcia takiego działania. Następnie PESEL możesz ponownie zastrzec.

Dlaczego warto zastrzec PESEL?

Głównym powodem, dla którego warto zastrzec swój PESEL, jest możliwość skutecznej ochrony przed skutkami naruszeń. Masz pewność, że nikt:

• nie weźmie kredytu/pożyczki/leasingu na twoje dane,
• nie wykona duplikatu twojej karty SIM, co może posłużyć do kradzieży pieniędzy z twojego konta bankowego, 
• nie zrobi zakupów na raty, które ty będziesz musiał spłacać,
• nie ukradnie twojej tożsamości i nie narazi cię na problemy prawne.

Korzyści są naprawdę spore, ponieważ wszystkie wymienione wyżej naruszenia mogą mieć poważne skutki finansowe i formalne.

Dodatkową zaletą jest to, że usługa zastrzeżenia PESEL-u pozwala na wgląd w informacje swoich danych. Można na przykład sprawdzić, kto i kiedy usiłował skorzystać z twojego numeru identyfikacyjnego do 6 lat wstecz. Niewątpliwym plusem jest również to, że zastrzeżenie jest całkowicie darmowe i dostępne dla każdego. Można zrobić to również online, dlatego zabezpieczenie danych nie wymaga ponoszenia żadnych kosztów, nakładu czasu ani wysiłku.

Warto dbać o swoje dane, ponieważ rozwój świata cyfrowego pozwala nam coraz więcej rzeczy robić online, co z kolei sprawia, że dane te stają się cenne również dla cyberprzestępców.